Jak działa aparat ortodontyczny? Ich głównym zadaniem jest wywieranie stałego, kontrolowanego nacisku na zęby, co z czasem prowadzi do przesunięcia ich do pożądanej pozycji. Poznanie zasad funkcjonowania pozwoli lepiej zrozumieć proces leczenia i osiągane dzięki niemu efekty.
Jak działa aparat ortodontyczny – w jaki sposób prostuje zęby?
Przed poddaniem się terapii, pacjent powinien wiedzieć, jak działa aparat ortodontyczny. Należy zaznaczyć, że niezależnie od typu wykorzystuje siły fizyczne. Potrzebna jest do tego odpowiednia budowa. Podstawowymi elementami są zamki przyklejane do powierzchni zębów oraz łuk, który jest do nich mocowany. Łuk, wykonany z elastycznego materiału, wywiera nacisk, stopniowo przesuwając zęby we właściwym kierunku. Nie odbywa się to jednak błyskawicznie.
Tkanka kostna otaczająca ząb musi ulec przebudowie. W miejscu, z którego ząb jest przesuwany, dochodzi do zaniku kości. Natomiast tam, gdzie ma się znaleźć, kość musi się odbudować.
Rodzaje aparatów ortodontycznych – stałe i ruchome
Odpowiadając na pytanie, jak działa aparat ortodontyczny, warto przyjrzeć się podstawowym rodzajom. W leczeniu ortodontycznym wykorzystuje się dwa typy aparatów: stałe i ruchome. Wybór konkretnego rodzaju zależy głównie od rodzaju wady zgryzu, wieku pacjenta i jego preferencji.
Ruchomy aparat ortodontyczny
W przypadku ruchomych aparatów ortodontycznych źródłem siły jest najczęściej śruba zatopiona w akrylowej płytce aparatu. Jej rozkręcanie powoduje zwiększenie nacisku na zęby i ich stopniowe przesuwanie Ważne jest regularne noszenie takiego aparatu. Pacjent musi postępować zgodnie z zaleceniami ortodonty, gdyż tylko wtedy leczenie przyniesie oczekiwane rezultaty.
Stały aparat ortodontyczny
W stałych aparatach ortodontycznych źródłem siły jest sprężysty łuk mocowany do zamków na zębach za pomocą ligatur. Stały nacisk powoduje przesuwanie zębów, a jednocześnie przebudowę kości. Jak wspomniano wcześniej, w miejscu przesuwania zęba dochodzi do zaniku tkanki kostnej, a tam, gdzie ząb jest przesuwany, kość stopniowo się odbudowuje. Proces ten jest powolny i wymaga noszenia aparatu przez co najmniej 2 lata.
Jakie są wskazania do założenia aparatu ortodontycznego?
Warto wiedzieć nie tylko, jak działa aparat ortodontyczny, ale także, jakie są wskazania do założenia. Najczęstszym powodem, dla którego pacjenci decydują się na leczenie ortodontyczne, są wady zgryzu. Należą do nich m.in.:
- stłoczenia zębów;
- szpary między zębami;
- przodozgryz;
- tyłozgryz;
- zgryz otwarty.
Nieprawidłowości te nie tylko wpływają negatywnie na estetykę uśmiechu, ale mogą też prowadzić do problemów z żuciem, wymową czy bólami głowy. Aparat ortodontyczny może być stosowany w każdym wieku, choć najlepsze efekty osiąga się, podejmując leczenie jak najwcześniej. Terapii najlepiej poddać się w okresie intensywnego wzrostu. U dzieci z uzębieniem mlecznym lub mieszanym stosuje się głównie aparaty ruchome, natomiast u młodzieży i dorosłych z uzębieniem stałym – aparaty stałe.
Istnieją pewne przeciwwskazania do leczenia aparatem ortodontycznym. Należą do nich m.in. choroby przyzębia i próchnica w zaawansowanym stadium, choroby ogólnoustrojowe obniżające odporność organizmu czy osteoporoza. W takich przypadkach najpierw należy wyleczyć schorzenie podstawowe, a dopiero potem rozważyć leczenie ortodontyczne.
Czy aparat ortodontyczny zawsze jest skuteczny?
Skuteczność leczenia aparatem ortodontycznym zależy od wielu czynników. Istotne znaczenie ma dobór odpowiedniego typu aparatu do konkretnej wady zgryzu oraz przestrzeganie zaleceń ortodonty dotyczących czasu i sposobu jego noszenia. Niezbędne są także regularne wizyty kontrolne, podczas których lekarz ocenia postępy i wprowadza ewentualne modyfikacje.
Ważna jest też współpraca ze strony pacjenta. W przypadku aparatów ruchomych konieczne jest ich noszenie przez określoną liczbę godzin w ciągu doby. Natomiast przy aparatach stałych istotne jest przestrzeganie zasad higieny i unikanie pokarmów, które mogłyby uszkodzić aparat.
Najważniejsze kwestie dotyczące działania aparatu ortodontycznego
Aparaty ortodontyczne to skuteczna metoda korygowania różnego rodzaju wad zgryzu. Działają poprzez wywieranie stałego nacisku na zęby, co prowadzi do ich stopniowego przesuwania. Wybór odpowiedniego typu aparatu zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta i powinien być dokonany przez ortodontę. Niezależnie od rodzaju stosowanego aparatu, niezbędna jest regularna współpraca z lekarzem oraz przestrzeganie jego zaleceń. Tylko wtedy możliwe jest osiągnięcie trwałych efektów w postaci pięknego, zdrowego uśmiechu.
